Financieel meerjarenbeeld

Jaarlijks actualiseren we de afschrijvingslasten. Tevens aanpassing van benodigde bedrag in reserve afschrijvingslasten en bijbehorende jaarlijkse vrijval als gevolg van afwijkingen in het werkelijk geïnvesteerde bedrag en faseringen. Dit werkt door in meerdere programma's.

Jaarlijks actualiseren wij de rentelasten. De volgende zaken hebben invloed op de hoogte van de rentelast:
1. Het faseren van investeringen;
2. De hoogte van de boekwaarden van de grondexploitaties;
3. Het toepassen van projectrente voor grondexploitatie vanaf 2026;
4. Aflopen van huidige langlopende leningen met lage rentes.

1. Doordat investeringen worden verschoven, verschuift ook de bijbehorende rentelast.
2. De boekwaarden van de grondexploitaties Zevenaar-Oost bedrijven, Mercurion en Businesspark 7Poort II zijn in 2025 weer aangepast op basis van de herziene grondexploitaties per 1 januari 2025 zoals vastgesteld in de raadsvergadering van 25 juni 2025. De boekwaarden van de grondexploitaties in de komende jaren zijn lager dan eerder geraamd. Dit veroorzaakt een lagere financieringsbehoefte en dus een lagere rentelast. Dienstjaar 2027 is een uitzondering. Bij de begroting 2025-2028 werd een lagere boekwaarde verwacht. Door de herziening is de boekwaarde flink gestegen. Hierdoor ontstaat in 2027 een hogere financieringsbehoefte dan eerder geraamd en dus ook een hogere rentelast.
3. Vanaf 2026 passen we projectfinanciering toe voor GREX Businesspark 7Poort II. Dit zorgt voor een hogere doorbelasting naar deze grondexploitatie en dus een lagere rente in de algemene dienst. Dit effect is zichtbaar in het journaal 'FT12 Invoeren projectfinanciering'.
4. In de komende jaren lossen we ca. 25 miljoen af op huidige langlopende leningen. Het rentepercentage van deze leningen is gemiddeld een stuk lager dan de huidige rente waartegen we nieuwe leningen aan moeten trekken om aan onze financieringsbehoefte te voldoen.

In 2025 is grondexploitatie Vestersbos geopend. Dit zorgt ervoor dat aan deze grondexploitatie salaris- en overheadkosten kunnen worden toegerekend. Dit heeft een positief effect op de meerjarenbegroting. Daarnaast is voor diverse grondexploitaties langer inzet nodig dan in de begroting 2025-2028 verwacht.  Per saldo een voordeel in 2026 tot en met 2028 aflopend van € 168.000 naar € 57.000. Per saldo een nadeel vanaf 2029 oplopend naar structureel € 63.000.

De huidige ramingen van de salarisramingen verhogen we met 3,6%. Dit is de verwachte loonontwikkeling in 2026 volgens de prognose van het CPB (Centraal Planbureau). We brengen het extra benodigde bedrag ten laste van de stelpost voor loon- en prijsindexatie.

In de meerjarenraming van de Gemeenschappelijke Regeling Voortgezet Onderwijs in de Liemers (GRHVOL) is rekening gehouden met jaarlijkse indexeringen en de kapitaallasten van de investering (€ 28.025.000) voor vervangende nieuwbouw van de locaties Zonegge en Heerenmaten. De verwachting is dat de bouw in 2027 wordt afgerond. Met ingang van 2028 is rekening gehouden met de hogere lasten (bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling) voor de deelnemende gemeente.

In de raming houden we rekening met kostenverhogende btw en de compensatie die we hiervoor ontvangen van het Rijk. De raming is gebaseerd op de in de afgelopen jaren ontvangen/aangevraagde bedragen 'Specifieke uitkering stimulering sport' (SPUK, voor compensatie van kostenverhogende btw) en de correctie op indexering voor 2026. De door het Rijk beschikbaar gestelde compensatie is voldoende om de kostenverhogende btw te compenseren. We brengen het extra benodigde bedrag voor de correctie van de indexering ten laste van de stelpost voor loon- en prijsindexatie. Deze mutaties zijn budgettair neutraal en hebben geen gevolgen voor het resultaat.

We hebben de budgetten afval nagelopen en een aantal zijn bijgesteld. Vanaf 2026 verwachten we structureel hogere baten van € 172.000. Een hogere inzamelvergoeding voor PMD (€ 88.000) als gevolg van een hogere tonnageprijs. Een hogere verwerkingsvergoeding voor de afvalinzameling - papier en karton (€ 68.000) als gevolg van het oplopen van de tonnageprijs voor oud papier. Tot slot een bijstelling in de afvalinzameling - verpakkingsglas met hogere baten (€ 16.000) en lasten (€ 21.000).
Per saldo een structureel voordeel van € 151.000 in 2026 welke wij verrekenen met de afvalstoffenheffing.
Daarnaast zijn er op basis van de Milieusamenwerking Regio Arnhem (MRA) nieuwe verwerkingscontracten afgesloten waarbij voor GFT voor duurzamere verwerking is gekozen. Op grond hiervan hebben wij de budgetten voor afvalinzameling - GFT en restafval (huishoudelijk) bijgesteld.
Voor afvalinzameling - GFT verwachten wij structureel vanaf 2026 hogere verwerkingskosten (€ 273.000). Dit als gevolg van hogere prijs per ton van € 42,75.
Voor afvalinzameling - restafval structureel vanaf 2026 lagere verwerkingskosten (€ 141.000). Dit als gevolg van een lagere prijs per ton van € 5,62. Per saldo een structureel nadeel van € 132.000 in 2026 welke wij verrekenen met de afvalstoffenheffing.

Totaal een structureel voordeel van € 19.000 in 2026 welke wij verrekenen met de afvalstoffenheffing. Dit betreft een budgettair neutrale wijziging in programma 7.

In de septembercirculaire 2024 en in de meicirculaire 2025 is rekening gehouden met compensatie voor loon- en prijsontwikkeling. Alle begrotingsposten zijn doorgenomen en daar waar nodig is de noodzakelijke indexatie opgenomen. Hierbij is ook rekening gehouden met de hogere indexatie op de zorgkosten waarmee in de begroting 2025-2028 rekening is gehouden. Per saldo een structureel nadeel op de indexatie vanaf 2026 oplopend van € 663.000 naar 803.000 vanaf 2027.

In de meicirculaire 2025 is € 212.000 beschikbaar gesteld voor uitvoeringskosten Omgevingswet. Dit om ervoor te zorgen dat de gemeente in haar transitie ervoor kan zorgdragen dat ze aangesloten, geoefend en ingeregeld is en voldoen aan de in de Omgevingswet gestelde eisen. Er is nog budget beschikbaar uit de algemene reserve maar dit is onvoldoende. Het in de meicirculaire opgenomen bedrag zal ingezet worden voor het verder optimaliseren van de uitvoering van de Omgevingswet (omgevingsvisie, omgevingsprogramma’s, omgevingsplan en omgevingsvergunning). Een groot onderdeel hiervan is het opstellen van het gemeentebrede omgevingsplan dat uiterlijk in 2031 gereed moet zijn.  Dit is een wettelijke verplichting.

In de begroting 2023-2026 is een eenmalig bedrag van € 400.000 beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling van het masterplan Lathum Later. Door de provincie Gelderland is voor hetzelfde bedrag een subsidie toegekend onder de regeling "Dorpendeal". Het aandeel Zevenaar is in de 1e voortgangsrapportage 2024 verlaagd omdat de verwachting was dat de kosten voor de fase van onderzoek en voorbereiding lager zouden uitvallen. Het masterplan wordt op 29 oktober 2025 in de raad behandeld. Om tot een financieel uitvoerbaar plan te komen voor de realisatie van woningen in Lathum is het restant van € 227.000 van het oorspronkelijk toegezegde bedrag van € 400.000 nodig. Een eenmalig nadeel in 2026 van € 227.000.

In 2026 hebben we te maken met diverse kostenstijgingen en -dalingen binnen de gemeente en de RDL.
Binnen de gemeente zijn met name de loonkosten gestegen die voor een deel worden doorbelast aan de RDL.
Binnen de RDL zijn per saldo de kosten voor afvalinzameling hoger en hiermee ook onze bijdrage aan de RDL. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door een stijging van personele kosten en hogere verwerkingskosten van het afval op de aanbiedstations. Anderzijds is er een daling van de materiële kosten als gevolg van bijvoorbeeld lagere brandstofkosten.  
Per saldo stijgen de kosten voor de gemeente Zevenaar als gevolg van de hierboven genoemde wijzigingen structureel vanaf 2026 met  € 48.000 ten opzichte van 2025. Dit verrekenen wij binnen de afvalstoffenheffing en is daarmee budgettair neutraal. Door bovengenoemde kostenstijging stijgt het tarief van de afvalstoffenheffing.

In de begroting 2023-2026 is voor de realisatie rivierklimaatpark een investeringsbedrag van € 1.200.000 beschikbaar gesteld en in de 1e vgr 2024 is voor een planstudie Koestraat aanvullend € 75.000 beschikbaar gesteld. In de samenwerkingsovereenkomst Rivierklimaatpark IJsselpoort is opgenomen dat partijen het taakstellend budget jaarlijks indexeren met de index bruto overheidsinvesteringen (iboi). Dit is cumulatief 25% indexatie. Het investeringsbudget verhogen wij om die reden met € 300.000 naar een totaal investeringsbudget van € 1.575.000. Het jaar van realisatie is naar verwachting 2028 en niet 2027. Een eenmalig voordeel in 2028 van € 43.000 en een structureel nadeel vanaf 2029 van € 10.000.

De bestaande verkeersregelinstallatie (VRI) op het kruispunt Platanenlaan - Ringbaan is aan het eind van zijn levensduur en wordt vervangen door een rotonde. In het onderhoudsbudget is geen bedrag gereserveerd voor vervanging. Deze maatregel maakt onderdeel uit van een bredere herinrichting van de verkeersinfrastructuur binnen Zevenaar, die noodzakelijk is vanwege veranderende verkeersstromen door de komst van de nieuwe autosnelweg A15. De bouwkosten voor deze rotonde bedragen circa € 600.000. De verwachting is dat voorbereiding en toezicht 12% bedragen. In totaal bedragen de uitvoeringskosten dan € 672.000.
Voor deze rotonde is een specifieke uitkering van het Rijk, Verkeersveiligheidsmaatregelen aangevraagd en ontvangen van € 248.000. Aanvullend wordt nog een provinciale fietssubsidie aangevraagd met een bedrag van naar schatting maximaal € 15.000. De jaarlijkse kapitaallasten hebben een structureel nadelig effect vanaf 2027 van € 10.600 in programma 2.

In het Integraal Huisvestingsplan 2025-2050 is een investering opgenomen voor vervangende nieuwbouw van het schoolgebouw De Tamboerijn. Op basis van de VNG-norm wordt uitgegaan van een investering van € 4.775.000. Dit is inclusief kosten voor tijdelijke huisvesting. De oplevering wordt verwacht in 2030. De afschrijvingslasten (€ 95.500) worden vanaf dat jaar opgenomen op basis van 50 jaar afschrijving, maar vallen buiten het vierjaarsbereik van deze meerjarenbegroting.
We nemen de investeringsbedragen op omdat we er van uit gaan dat we in 2026 beginnen met het onderzoek- en voorbereiding.

In het Integraal Huisvestingsplan 2025-2050 is een investering opgenomen voor vervangende nieuwbouw van het schoolgebouw De Wissel. Hierin wordt uitgegaan van een investering van € 6.290.000 (VNG-norm, prijspeil 2025). Dit is inclusief kosten voor de ruimte voor kinderopvang. Naar verwachting wordt de nieuwbouw opgeleverd in 2028. De afschrijvingslasten (€ 125.800) worden vanaf 2029 opgenomen in de begroting op basis van 50 jaar afschrijven. Deze afschrijvingslasten worden gedekt uit de bestemmingsreserve 'vervangende nieuwbouw 'De Wissel'.

Als gevolg van de prijsstijgingen binnen de grond weg- en waterbouw vanaf 2022 tot en met 2024, zijn er tekorten ontstaan bij de revitaliseringsprojecten. Deze prijsstijgingen zijn het gevolg van de verstoring in toeleveringsketens, waardoor schaarste aan grondstoffen en materialen is ontstaan na de pandemie. Daarnaast zijn de afgelopen 2 jaar de loonkosten fors gestegen. Voor de revitaliseringsprojecten Angerlo, Kop van Tolkamer en Pannerden is er sprake van prijsstijging. Voor het project Bloemenkamp hebben we de prijsstijging grotendeels opgevangen door het aanvragen van aanvullende subsidies. Echter voor de revitaliseringsprojecten Lobith-Noord, Lobith-Zuid en Schrijvershoek lopen, de in 2022 geraamde beschikbare investeringsbudgetten en de werkelijke uitvoeringskosten, te ver uiteen om de prijsstijging van 20% (prijsindex grond-, weg- en waterbouw) op te vangen. Op grond hiervan worden de investeringsbudgetten van de revitaliseringsprojecten totaal met € 4.102.000 verhoogd. Het totale investeringsbedrag voor Lobith-Noord komt hiermee op € 14.569.000, voor Lobith-Zuid op € 3.589.000 en Schrijvershoek € 7.123.000. Daarnaast wordt het investeringsbudget straatmeubilair verhoogd met € 30.000. Het totale investeringsbudget van straatmeubilair komt hiermee op € 342.000. We brengen de extra kapitaallasten (€ 140.000) structureel ten laste van de stelpost voor loon- en prijsindexatie. Dit betreft een budgettair neutrale wijziging.

In het Integraal huisvestingsplan 2025-2050 is vervangende nieuwbouw opgenomen met een geplande oplevering in 2032. Tot dan is een tijdelijke uitbreiding noodzakelijk inclusief een onderwijs leerpakket (€ 30.000). De kosten voor de tijdelijke uitbreiding wordt in 2026 geraamd op € 110.000 en vanaf 2027 € 217.500. Begin 2026 gaan we onderzoeken hoe we de tijdelijke huisvestingen willen realiseren. Hierbij kijken we naar huur, maar ook naar eigen aanschaf.

Bij het opstellen van de begroting 2025-2028 is voor de zorgkosten WMO en jeugd een percentage toegepast van 1,2%. Dit in afwachting van compensatie van het Rijk. Bij de meicirculaire 2025 heeft het Rijk compensatie gegeven. Wij stellen voor om de zorgkosten vanaf 2025 te compenseren met 3,21% (4,41% minus 1,20%). Dit betekent een structurele verhoging van afgerond € 1.118.000. In de 2e voortgangsrapportage is het effect voor 2025 opgenomen. We brengen het extra benodigde bedrag ten laste van de stelpost voor loon- en prijsindexatie.

De dakbedekking en de zonnepanelen van de Turmac Cultuurfabriek zijn aan vervanging toe. Na de oplevering van de Turmac Cultuurfabriek is in 2020 een meerjarenonderhoudsplan (MJOP) opgesteld voor het groot onderhoud van het gemeentehuis en de TCF. In dat MJOP is geadviseerd om de dakbedekking in 2026 voor een deel te overlagen.  In de afgelopen jaren zijn diverse (grote) lekkages geweest, met name als in korte tijd veel regen valt. Hierdoor is een deel van de isolatie onder de dakbedekking verzadigd met regenwater. Na diverse noodreparaties, inspecties en insnijdingen door de dakspecialist is de conclusie in 2022  getrokken dat het gehele dakpakket vervangen moet worden. In het MJOP is in 2022 de overlaging van de dakbedekking gewijzigd naar volledige vervanging in 2025 op basis van de lekkages en het specialistisch onderzoek van de dakadviseur. Het benodigde bedrag in het MJOP is toen nog niet bijgesteld doordat de bijbehorende kosten moeilijk in te schatten waren. Daarnaast zijn de zonnepanelen op het dak afgekeurd op basis van verzekeringseisen. Medio 2023 is DUMAVA-subsidie aangevraagd om direct het dak beter te isoleren. Om de dakbedekking te vervangen en om tegelijkertijd duurzame isolatiemaatregelen en nieuwe zonnepanelen te kunnen plaatsen is een totaal bedrag nodig van € 2.000.000. Hiervan wordt € 98.000 gedekt uit het MJOP en € 65.000 is een eenmalige afschrijving in verband met het verwijderen van de huidige zonnepanelen. Resteert een benodigd investeringsbedrag van € 1.837.000 waarvan € 342.000 gedekt wordt uit de DUMAVA-subsidie. Dit heeft een structurele afschrijvingslast tot gevolg van € 50.000. Hiervan kan jaarlijks € 25.000 worden gedekt door € 500.000 uit de bestemmingsreserve Duurzaamheid om te zetten naar een kapitaallastenreserve van € 500.000. Per saldo levert bovenstaande een nadeel op in 2026 van € 61.000 en vanaf 2027 een structureel nadeel van € 22.000.

Wij stellen voor om € 204.000 van de reserve riolering in te zetten om daarmee de tarieven in 2026 te dempen. Hiermee wordt de onttrekking aan de reserve riolering in de begroting voor 2026 verwerkt. Wij verwerken de gewijzigde tarieven in de belastingverordening 2026.

Deze wijziging betreft de tegenboeking van het totaalbedrag opgenomen in de kadernota 2026. In deze begroting ramen wij elke maatregel afzonderlijk.

Binnen de bedrijfsvoering is een taakstelling opgelegd op de personeelskosten van structureel € 100.000.

De subsidie aan Kunstwerk! voor de exploitatie van het theater Musiater is structureel verlaagd. Gelet op de commerciële mogelijkheden van het theater verwachten wij dat de maatschappelijke effecten beperkt blijven.

Het maatschappelijk werk op school heeft grote meerwaarde als preventieve hulp. Om deze te continueren is een structurele subsidie nodig van € 230.000.

Door aanpassing van het beleid zijn de kosten voor de doelgroep kinderopvang SMI (Sociaal-Medische Indicatie) verlaagd.

Door een andere werkwijze waarin preventie en vroegsignalering centraal staat, vermindert de gemeente niet alleen de directe kosten voor jeugdzorg en uithuisplaatsingen, maar werkt zij ook aan het voorkomen van maatschappelijke problemen die op de lange termijn veel geld en maatschappelijke schade kunnen veroorzaken. Hoewel de eerste fase van de aanpak een omschakeling vereist, zal dit op termijn leiden tot een meer efficiënte besteding van middelen en een gezondere, veiligere samenleving. Naast een oplopend bedrag aan besparing (tot € 2.150.000 in 2029), wordt jaarlijks een bedrag van € 150.000 aan extra formatie opgenomen voor gezinscoaches.

Op basis van de door BMC uitgevoerde benchmark is een taakstellende bezuiniging doorgevoerd op de brede taakstelling van de RSD.

Door het invoeren van één keer per twee weken huishoudelijke hulp verwachten een besparing te realiseren van € 35.000 in 2026 oplopend tot € 140.000 in 2029. Daarnaast gaan we vanaf 2027 een eigen bijdrage invoeren die naar verwachting € 100.000 oplevert.

De wasverzorging structureel onder brengen in een algemene was- en strijkservice (voorziening) levert een kostenreductie op vanaf 2027.

Het budget voor Zevenaar Doet wordt gehalveerd naar een actie die één keer per jaar plaats vindt in plaats van twee keer. Daarnaast wordt Zevenaar Doet beëindigd in 2028. Om de kosten voor de jaren 2026-2028 te dekken stellen wij een bestemmingsreserve in die wordt gevoed door een bijdrage uit de algemene reserve met een bedrag van € 225.000 (3 jaar x € 75.000).

Deze wijziging betreft de tegenboeking van het totaalbedrag opgenomen in de kadernota 2026. In deze begroting ramen wij elke maatregel afzonderlijk.

Betreft een nieuw initiatief van de VNG om een collectieve brandverzekering aan te gaan. Via een deelname aan het risicobeheerfonds leggen gemeenten hun premie in een aparte entiteit in. Vanuit deze entiteit worden brandschades vergoed en afgehandeld. Met ingang van 2027 is de besparing € 150.000.

Wij verlagen de post onvoorzien van € 25.000 naar € 1. In de gemeentewet en onze financiële verordening 2025 staat dat een post onvoorzien is opgenomen in de begroting. In de wetgeving is de hoogte niet vastgelegd. Daarom ramen wij slechts nog € 1. Daarmee voldoen we aan de wetgeving en onze eigen verordening.

Het Klimaatplan “Op weg naar een klimaatneutrale organisatie” vormt de basis voor de verduurzamingsopgave van de eigen organisatie van gemeente Zevenaar. Vooruitlopend op dit plan is voor duurzaamheidsmaatregelen binnen de bestaande exploitatiebudgetten aanvullend € 33.000 in 2024, oplopend naar € 67.000 in 2025 tot € 100.000 structureel vanaf 2026 beschikbaar. De praktijk is dat tot nu toe voor slechts € 5.000 aanspraak op dit budget gedaan is. We verwachten dat dit aanvullend beschikbaar gesteld budget niet nodig zal zijn om de duurzaamheidsmaatregelen van de eigen organisatie te kunnen realiseren mede omdat hier ook andere budgetten voor ter beschikking zijn. Om die reden laten wij het structurele budget voor € 90.000 vrijvallen vanaf 2026.

Wij passen de afschrijvingstermijn van bedrijfsgebouwen aan van 40 jaar naar 50 jaar met ingang van begrotingsjaar 2026. Op dit moment is de afschrijvingstermijn van bedrijfsgebouwen 40 jaar. We zien in de praktijk dat gebouwen langer meegaan dan deze termijn. De economische levensduur is dus langer. We verlengen daarom de afschrijvingstermijn van gebouwen naar 50 jaar en sluiten hierdoor meer aan bij de levensduur.
Het voordeel van € 550.000 is nu op hoofdlijnen geboekt. Deze zullen bij de 2e VGR 2026 nader uitgesplitst worden.

In 2025 is het uitvoeringsbudget incidenteel komen te vervallen. Met deze maatregel laten wij het budget structureel vervallen.

Het budget voor inspecties kinderopvang is structureel verlaagd. Hierbij is rekening gehouden met de realisatie van de afgelopen jaren.

Het gemeentelijk re-integratie budget is verlaagd. Hierdoor zijn minder middelen beschikbaar voor extra inzet t.b.v. inwoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.

De uitgaven voor woonvoorzieningen fluctueren door de jaren heen. Op basis van historische uitgaven verlagen wij het budget met € 130.000.

Er is een structurele onderschrijding op het persoonsgebonden budget Wmo. De structurele raming wordt met € 150.000 verlaagd.

Er is een structurele onderschrijding op het persoonsgebonden budget. De structurele raming wordt met € 150.000 verlaagd.

Voor nieuw vast te stellen grexen/voorbereidings- of grondaankoopbudgetten wegen wij per keer af of er projectfinanciering toegepast wordt. In deze begroting kunnen we alleen projectfinanciering toepassen bij grondexploitatie Businesspark 7PoortII.

Deze wijziging betreft de tegenboeking van het totaalbedrag opgenomen in de kadernota 2026. In deze begroting ramen wij elke maatregel afzonderlijk.

In de besluitvorming van de 'financieel gezonde toekomst' is besloten de opbrengsten van de parkeertarieven en -vergunningen te verhogen. De parkeertarieven worden in twee stappen verhoogd;
In 2026 structureel met € 0,20 en in 2028 structureel met € 0,20.
De opbrengst per € 0,20 tariefsverhoging bedraagt € 200.000.

De tarieven voor parkeervergunningen worden verhoogd;
De 1e bewonersvergunning met € 30,00 en de 2e bewonersvergunning met € 59,65. De opbrengst hiervan bedraagt
€ 100.000.
De totale extra opbrengst in programma 0 bedraagt met ingang van 2026 structureel € 300.000 en vanaf 2028 aanvullend € 200.000. Bij de parkeerverordening 2026 ontvangt u een gedetailleerd voorstel over de nieuwe tarieven.

Bij de Financieel Gezonde Toekomst is gekeken naar de leges van de huwelijken. In vergelijking met de buurgemeenten blijkt de gemeente Zevenaar voor de kosten van een huwelijk een lager tarief in rekening te brengen. Daarom is besloten om het tarief voor een huwelijk te verhogen. Dit levert jaarlijks een extra opbrengst van € 10.400 op.

In de besluitvorming van de Financieel Gezonde toekomst is besloten de toeristenbelasting te verhogen. Dit betreft een geleidelijke tariefsverhoging en het invoeren van een tariefdifferentiatie waarbij in 2029 het tarief voor een overnachting in een luxe accommodatie € 2,50 is en voor een overnachting in overige accommodaties € 1,50.

In het kader van de Financieel Gezonde Toekomst is een analyse gemaakt naar het kostendekkendheidspercentage de gehandicaptenparkeerkaarten. Dit percentage blijkt op 10% te liggen. De kosten worden in vier jaar verhoogd van € 22,05 naar € 100. Dit levert dan voor de komende jaren extra inkomsten op.

In de besluitvorming van de 'financieel gezonde toekomst' is besloten de opbrengsten van de lijkbezorgingsrechten te verhogen met 10%. Dit betekent een opbrengstverhoging van € 13.000 in programma 7.
Bij de verordening lijkbezorgingsrechten 2026 ontvangt u een gedetailleerd voorstel over de nieuwe tarieven.

In de besluitvorming van de Financieel Gezonde Toekomst is besloten de rioolheffing te verhogen. Gedurende 4 jaar verhogen we de tarieven met jaarlijks 4%.

De huidige tarieven zijn gebaseerd op een inschatting van de werkwijze na de invoering van de Omgevingswet. Inmiddels wordt steeds meer duidelijk wat de komst van deze wet inhoudt voor de werkprocessen. Deze werkprocessen worden herzien en wij doen aan uw raad bij de legesverordening 2026 een gedetailleerd voorstel over de tarieven. Met de tarieven kan beleidsmatig gestuurd worden in de werkprocessen. De verschillende tarieven die betrekking hebben op de Omgevingswet stijgen met gemiddeld 22% waardoor de gemeente Zevenaar ongeveer het gemiddelde tarief heeft van de omliggende vergelijkingsgemeenten. Dit betekent een opbrengstverhoging van € 233.000.

Jaarlijks actualiseren we de afschrijvingslasten. Tevens aanpassing van benodigde bedrag in reserve afschrijvingslasten en bijbehorende jaarlijkse vrijval als gevolg van afwijkingen in het werkelijk geïnvesteerde bedrag en faseringen. Dit werkt door in meerdere programma's.

In het Integraal Huisvestingsplan 2025-2050 voor het primair onderwijs is een investering opgenomen voor vervangende nieuwbouw van De Wissel. In het verleden is een bestemmingsreserve ingesteld waarmee de afschrijvingslasten van De Wissel gedekt kunnen worden. Wij stellen voor om vanaf 2029 de kapitaallasten van De Wissel te dekken uit deze bestemmingsreserve. Administratief was al rekening gehouden met een dekking uit deze reserve voor 2028 en 2029. De onttrekking voor 2028 is ten onrechte en wordt met deze wijziging aangepast.

De dakbedekking en de zonnepanelen van de Turmac Cultuurfabriek zijn aan vervanging toe. Na de oplevering van de Turmac Cultuurfabriek is in 2020 een meerjarenonderhoudsplan (MJOP) opgesteld voor het groot onderhoud van het gemeentehuis en de TCF. In dat MJOP is geadviseerd om de dakbedekking in 2026 voor een deel te overlagen.  In de afgelopen jaren zijn diverse (grote) lekkages geweest, met name als in korte tijd veel regen valt. Hierdoor is een deel van de isolatie onder de dakbedekking verzadigd met regenwater. Na diverse noodreparaties, inspecties en insnijdingen door de dakspecialist is de conclusie in 2022  getrokken dat het gehele dakpakket vervangen moet worden. In het MJOP is in 2022 de overlaging van de dakbedekking gewijzigd naar volledige vervanging in 2025 op basis van de lekkages en het specialistisch onderzoek van de dakadviseur. Het benodigde bedrag in het MJOP is toen nog niet bijgesteld doordat de bijbehorende kosten moeilijk in te schatten waren. Daarnaast zijn de zonnepanelen op het dak afgekeurd op basis van verzekeringseisen. Medio 2023 is DUMAVA-subsidie aangevraagd om direct het dak beter te isoleren. Om de dakbedekking te vervangen en om tegelijkertijd duurzame isolatiemaatregelen en nieuwe zonnepanelen te kunnen plaatsen is een totaal bedrag nodig van € 2.000.000. Hiervan wordt € 98.000 gedekt uit het MJOP en € 65.000 is een eenmalige afschrijving in verband met het verwijderen van de huidige zonnepanelen. Resteert een benodigd investeringsbedrag van € 1.837.000 waarvan € 342.000 gedekt wordt uit de DUMAVA-subsidie. Dit heeft een structurele afschrijvingslast tot gevolg van € 50.000. Hiervan kan jaarlijks € 25.000 worden gedekt door € 500.000 uit de bestemmingsreserve Duurzaamheid om te zetten naar een kapitaallastenreserve van € 500.000. Per saldo levert bovenstaande een nadeel op in 2026 van € 61.000 en vanaf 2027 een structureel nadeel van € 22.000.

Bij de kadernota heeft de raad als uitgangspunt vanuit de Financieel Gezonde Toekomst besloten dat 2026 en 2029 structureel en reëel sluitend moeten zijn. In 2026 lossen wij het ontstane financiële tekort eenmalig op met een onttrekking aan de algemene reserve. Conform de regelgeving kunnen we het vrije deel in de algemene reserve inzetten voor het dekken van structurele lasten. Wij doen dit in 2026 voor een bedrag van € 2.148.000 om de begroting in 2026 sluitend te maken.

Wij stellen voor om € 204.000 van de reserve riolering in te zetten om daarmee de tarieven in 2026 te dempen. Hiermee wordt de onttrekking aan de reserve riolering in de begroting voor 2026 verwerkt. Wij verwerken de gewijzigde tarieven in de belastingverordening 2026.

Het budget voor Zevenaar Doet wordt gehalveerd naar een actie die één keer per jaar plaats vindt in plaats van twee keer. Daarnaast wordt Zevenaar Doet beëindigd in 2028. Om de kosten voor de jaren 2026-2028 te dekken stellen wij een bestemmingsreserve in die wordt gevoed door een bijdrage uit de algemene reserve met een bedrag van € 225.000 (3 jaar x € 75.000).