Programma's

6. Sociaal domein

Algemeen

Omschrijving

Dit programma gaat over de beleidsvelden maatschappelijke ontwikkeling, jeugd, arbeidsparticipatie, leefbaarheid en wijkgericht werken, vrijwilligers- en mantelzorgbeleid. Samen vormen deze beleidsvelden het sociaal domein. Voor het realiseren van de opgaven in het sociaal domein nemen we ook onderdelen uit de beleidsvelden sport, cultuur, veiligheid, ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, gezondheid en onderwijs mee die bij andere programma's zijn ondergebracht.
Op 26 juni 2024 is de visie en integrale nota sociaal domein 2024-2040 vastgesteld. Dit document is gemaakt samen met input van onze inwoners, maatschappelijke partners, collega’s, participatieraad, het college en gemeenteraad.
In de visie sociaal domein 2020 – 2023 lag de nadruk op financiële beheersbaarheid en haalbaarheid. Er was minder aandacht voor onder andere sociale verbinding, de invloed van leefstijl en het benutten van gemeenschapskracht. Nu willen we meer bouwen en ontwikkelen, met aandacht voor bestaanszekerheid en gelijke kansen voor iedereen. We gaan samen aan de slag met de huidige opgaven en vraagstukken in het sociaal domein, vanuit een andere houding. Daarbij houden we de drie kernwaarden van de gemeente Zevenaar voor ogen: samenwerking, resultaatgerichtheid en klantgerichtheid.

Onze visie:
“In de gemeente Zevenaar staan het sociale netwerk, gezondheid en leefbaarheid centraal. We werken aan de mogelijkheden voor iedereen om een eigen, zelfstandig en betekenisvol leven te leiden. Dit vanuit een stabiele (financiële) basis en gelijke kansen voor iedereen. In een prettige en gezonde leefomgeving. Met en voor elkaar. Zo maken we Zevenaar een nog fijnere plek om te wonen, werken en leven!”

Deze visie en integrale nota:
geven aan wat voor gemeente we willen zijn;
geven richting aan beleid en uitvoering binnen het sociaal domein;
sluiten aan op de woonzorgvisie, omgevingsvisie en onze visie op de dienstverlening.

Om het beleid en de uitvoering vorm te geven, hebben we zes bouwstenen beschreven. Dit zijn:
1. bestaanszekerheid;
2. sociale basis;
3. leefbaarheid;
4. gezondere leefstijl;
5. kansrijk en veilig opgroeien;
6. veerkrachtig ouder worden.

De concrete vertaling van alle doelen, keuzes en uitdagingen in de bouwstenen uiten zich in uitvoeringsplannen per bouwsteen. Bij de uitwerking houden we rekening met de volgende uitgangspunten:

  • iedereen doet ertoe en is van waarde (inclusie);
  • de mens staat centraal (positieve gezondheid);
  • voorkomen is beter dan genezen (preventie);
  • niet ieder probleem vraagt om een professional voor de oplossing (normaliseren);
  • de kosten gaan soms voor de baten uit (investeren);
  • we maken het mogelijk houding (we denken in oplossingen).

Wat willen we?

Wij willen dat iedereen kan meedoen in de samenleving. Mensen die hier hulp bij nodig hebben ondersteunen we zo goed mogelijk. We richten ons op preventie: voorkomen is beter dan genezen. Als problemen eerder gesignaleerd worden, kan er op een laagdrempelige manier een oplossing gezocht worden. Voor werkzoekenden zetten we primair in op het vinden van passend werk.

Sterke sociale basis  
In de visie Sociaal domein 2024-2040 is een belangrijke plaats ingeruimd voor het versterken van de sociale basis. Een sterkere sociale basis draagt bij aan het verhogen van de kwaliteit van leven van onze inwoners én aan het terugdringen van zorgkosten. De gecombineerde ontwikkelingen van zorg naar gezondheid, van sterke lokale teams, van versterken eerste lijn (vanuit het medisch domein) en de roep om versterking van het preventieve, voorliggende veld, maken dat we -samen met de maatschappelijke partners- een integrale aanpak ontwikkelen. We willen een Sterk Lokaal Team organiseren dat vroegtijdig, integraal en laagdrempelig passende ondersteuning biedt. De kern van de ontwikkeling zit in de ombuiging van tweedelijns zorg naar preventie, normaliseren en indicatievrije hulp Omdat deze vormen beter in staat zijn om integraal en systemisch vraagstukken op te pakken, eerder ingezet kunnen worden en goedkoper zijn. Hierbij houden wij ook rekening met de ontwikkelingen rondom landelijke akkoorden, zoals het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Aanvullend Zorg- en Welzijnakkoord (AZWA).

Investeringsagenda Sociaal Domein
Van het Rijk ontvangen wij bij de septembercirculaire 2025 een bedrag. We werken aan een voorstel om deze gelden te doteren aan een nieuwe bestemmingsreserve investeringsagenda sociaal domein. Met deze middelen willen wij de incidentele kosten voor het versterken van de sociale basis en de lokale toegang dekken. U ontvangt hiervoor een separaat raadsvoorstel.

Jeugd
Landelijk gezien is een aantal ontwikkelingen van belang, waaronder de toename van jeugdzorg (die alsmaar oploopt), de keuze om de gesloten jeugdzorg af te bouwen en te werken naar kleinschaligheid, een tekort aan pleegouders, arbeidsmarktperikelen, jeugdzorg-organisaties die het (financieel) steeds moeilijker hebben. Het Rijk en de VNG werken samen met betrokken partijen aan een Hervormingsagenda Jeugd die zich richt op een beter en beheersbaar jeugdstelsel. De Hervormingsagenda   is vastgesteld in juni 2023. In januari 2025 is een eerste advies verschenen van een deskundigencommissie, samen te vatten in vier punten:
•   Geef meer  aandacht aan kwetsbare jeugdigen en gezinnen
•   Versterk de verbinding met aanpalende domeinen
•   Leg het niveau van lokale voorzieningen voor een sterke pedagogische samenleving bindend vast
•   Zorg voor een landelijk, regionaal en lokaal samenhangende gezinsaanpak

Landelijk, regionaal en lokaal zijn we volop bezig om de doelen uit de agenda te realiseren.
De gemeenteraad heeft juni 2024 de Visie en integrale nota Sociaal Domein 2024-2040 vastgesteld. Deze visie is de basis voor al ons beleid en hierin komen de principes uit de hervormingsagenda terug.
De regionale samenwerking rondom jeugdzorg bestaat uit een aantal gezamenlijke projecten. Zevenaar is actief betrokken bij de uitwerking van de plannen. Die richten zich onder andere op het terugdringen van jeugdzorg met verblijf en complexe scheidingen. Er is een regionale begroting opgesteld, waarbij de kosten over alle gemeenten verdeeld worden. Daarbij verwijzen we ook steeds meer naar het voorliggend veld.
Voorts zien we bij alle vormen van jeugdhulp nog steeds wachtlijsten. Bij de jeugdconsulenten is er ook een wachtlijst, maar die neemt wel af dankzij verschillende inspanningen. Denk aan een gewijzigde werkwijze bij onze jeugdconsulenten waardoor inwoners sneller naar de juiste plek worden verwezen en inwoners een vast contactpersoon houden binnen de gemeente.  

Preventieve voorzieningen voor ouders en jeugd
We zien dat veel hulpvragen in een eerder stadium opgepakt zouden kunnen worden, waardoor zwaarder geïndiceerde zorg voorkomen kan worden. Daarnaast is de ervaring dat lichte hulp soms voldoende is en zwaardere zorg niet nodig. Daarom willen we verder investeren in de laagdrempelige voorzieningen in het voorliggende veld. Voorliggende voorzieningen zijn bijvoorbeeld het jongerenwerk van Caleidoz en bijeenkomsten voor ondersteuning bij de opvoeding. We geven u voor 2026 en verder een weloverwogen advies over de uitbreiding en versterking van de preventieve voorzieningen. Dit advies sluit aan bij de Visie Sociaal Domein 2024-2040, hoofdstuk Kansrijk en Veilig Opgroeien.

Huisvesting statushouders
Samen met de woningcorporaties en Vluchtelingenwerk werken we aan het realiseren van deelwonen voor onder anderen statushouders. Hiervoor hebben we een projectplan voor subsidie ingediend bij de provincie voor begeleiding. De plannen van het kabinet voor het verlagen van de taakstelling statushouders en het afschaffen van de voorrang aan statushouders kunnen hier echter grote gevolgen voor hebben. Dit geldt ook voor de plannen van het kabinet voor de invoering van de nieuwe asielwetten.

Maatschappelijke ontwikkeling
We geven onverminderd uitvoering aan het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), via een specifieke uitkering van het Rijk. Hierbij wordt vanuit het principe van integraal beleid gewerkt aan gezonde leefstijl, sterke sociale basis en deskundigheidsbevordering.
Op regionaal niveau nemen we actief deel aan de ontwikkelingen in het kader van het Integraal Zorg Akkoord (IZA), waarbij intensivering van de relatie tussen de medische en gemeentelijke (zorg)wereld aan de orde is. Middels enkele pilotprojecten wordt gewerkt aan de beweging van zorg naar preventie. Op regionaal (Gelderland Midden) en subregionaal (de Liemers) niveau zijn we hierin actief. Per 2 juli 2025 geldt het Aanvullend Zorg- en Welzijn Akkoord (AZWA). Voor 2026 wordt een generieke korting van 10% toegepast. Vanaf 2026 is het GALA integraal onderdeel van het AZWA. Het IZA loopt in 2026 nog een jaar door. In de tussentijd wordt nagegaan of en hoe e.e.a. structureel georganiseerd kan worden.

Maatschappelijke ondersteuning
We bieden inwoners de maatschappelijke ondersteuning die ze nodig hebben. Dat is, en blijft, het uitgangspunt. De vraag naar en de complexiteit in ondersteuning stijgt. Daardoor neemt de financiële druk om de Wmo 2015 binnen de begrote budgetten uit te voeren toe. Dit komt door allerlei ontwikkelingen. Vooral door aspecten waar we als gemeente niets aan kunnen doen zoals de overheveling van taken door het rijk, jurisprudentie die nadelig is voor gemeenten, stijgende tarieven (door o.a. krappe arbeidsmarkt) en vergrijzing van de samenleving. Een deel van de kostenstijging heeft te maken met zaken die wel, zij het lastig, te beïnvloeden zijn. Te denken valt aan: individualisering, (onterecht) claimen van ondersteuning, afname weerbaarheid, complexere samenleving en vraagstukken. Aan de hand van de kaders uit de visie Sociaal Domein 2024-2040, de woonzorgvisie 2024-2028 en de verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Zevenaar beïnvloeden we via het uitvoeringsplan Sociaal Domein 2025-2029 en geactualiseerde gemeentelijke Wmo regelgeving de kosten. Ook door de maatregelen op het gebied van huishoudelijke ondersteuning in het project van de financieel gezonde toekomst beïnvloeden we de kosten. Verder wordt de Wmo-uitvoering steeds efficiënter, door onder andere lean werkprocessen en passend beschikken. We verwachten dat we de kostenreductie samen op kunnen laten gaan met het (blijven) bieden van maatschappelijke ondersteuning die nodig is.

Beschermd Wonen
De transformatie van beschermd wonen is een beweging van traditionele beschermd wonen in instellingen naar het bieden van Beschermd Thuis door gemeenten. Het uitgangspunt is dat mensen met een psychische kwetsbaarheid zo veel mogelijk zelfstandig in de wijk wonen, met passende en tijdige ondersteuning thuis, om zo hun participatie en zelfstandigheid te bevorderen. De kern van de transformatie is dus dat de inwoner met (ernstige) psychische problemen, die (tijdelijk) niet in staat is om zelfstandig te wonen ondersteuning krijgt in de wijk. De intramurale voorziening Beschermd Wonen wordt steeds meer gezien als regionaal vangnet.
De doordecentralisatie van Beschermd Wonen is uitgesteld, dat wil zeggen tot op heden is de wetswijziging die daarvoor nodig is niet in de Tweede Kamer ter behandeling gebracht. Desondanks wordt in de regio Centraal Gelderland wel naar de transformatie toegewerkt. De gemeenten hebben in het najaar 2023 regionale financiële afspraken gemaakt. De middelen die de regiogemeenten van centrumgemeente Arnhem ontvangen zijn bestemd om de lokale sociale infrastructuur voor inwoners met psychische problematiek te versterken. Verder is gewerkt aan de voorbereiding van de gemeentelijke toegang tot de Wmo om vanaf de invoering van de doordecentralisatie inwoners, die in aanmerking komen voor Beschermd Wonen en Beschermd Thuis, de juiste zorg en ondersteuning dicht bij huis te kunnen bieden. Doordat de landelijke ontwikkelingen stil (blijven) staan, wordt op dit moment regionaal gewerkt aan de herziening van de regionale afspraken voor Beschermd Wonen.
Omdat we in de regio Centraal Gelderland dus toewerken naar de transformatie en een belangrijk deel van onze inwoners uit de doelgroep Beschermd Wonen in de toekomst dus als Beschermd Thuis zullen (gaan) wonen, waarvoor voldoende en verspreid over de regio passende woonvormen nodig zijn, ligt de komende jaren daarom de prioriteit bij de opbouw van Beschermd Thuis.

Participatiewet in balans
Het Rijk werkt aan een vereenvoudiging van de Participatiewet. De gemeente Zevenaar onderschrijft deze koers en werkt samen met de RSD aan een lokale uitwerking in beleid en maatregelen. De nadruk ligt op:
- Een toereikend bestaansminimum;
- Passende ondersteuning via werk of andere vormen van participatie;
- Aansluiting bij het doenvermogen van mensen;
- Eenvoudige en begrijpelijke regelgeving;
- Goede uitvoerbaarheid voor professionals.

Regionale samenwerking en hervorming van de infrastructuur
Binnen de arbeidsmarktregio Midden-Gelderland wordt gewerkt aan een toekomstbestendige arbeidsmarktinfrastructuur. De ontwikkeling van het Regionaal Werkcentrum is hierin een belangrijke stap. Dit centrum biedt één loket voor werkzoekenden, werkgevers en professionals, en maakt het mogelijk om sneller en effectiever ondersteuning te bieden. De hervorming van de sociale infrastructuur richt zich op betere samenwerking tussen gemeenten, UWV, onderwijsinstellingen en sociaal ontwikkelbedrijven.

Sociale werkvoorziening: continuïteit en vernieuwing
Scalabor B.V. is door de gemeente Zevenaar tot 2029 aangewezen als uitvoerder van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). Scalabor speelt een belangrijke rol in het bieden van passend werk aan mensen met een arbeidsbeperking, en ontwikkelt zich richting een sociaal ontwikkelbedrijf dat inzet op talentontwikkeling, inclusieve technologie en duurzame inzetbaarheid.

Wet van school naar duurzaam werk
De aankomende Wet van school naar duurzaam werk biedt kansen om jongeren beter te begeleiden bij hun overgang van onderwijs naar arbeidsmarkt. Deze wet sluit aan bij onze inzet op preventie en gelijke kansen, en biedt mogelijkheden om jongeren vroegtijdig te ondersteunen bij het vinden van passend werk of vervolgonderwijs.

Lasten & baten

bedragen x € 1.000

84.283

48,2%

18.110

10,6%

Deze pagina is gebouwd op 09/25/2025 13:25:45 met de export van 09/25/2025 13:11:03